Ένας Γάλλος ψυχολόγος αποφάσισε να παρουσιαστεί σαν αστρολόγος. Έτσι, έστειλε στους πελάτες του ωροσκόπια με γράμματα και έλαβε από όλους απάντηση, στην οποία τον ευχαριστούσαν για την ακρίβεια των στοιχείων. Η αλήθεια είναι, ότι κάποιες φορές τα ωροσκόπια πέφτουν μέσα. Βέβαια, ο συγκεκριμένος ψυχολόγος, είχε στείλει σε όλους ακριβώς τα ίδια!
Αν θα σας έκανε κάποιος μία γενική περιγραφή της προσωπικότητάς σας, θα τον αξιολογούσατε σαν περίπου σωστό. Δηλαδή, από το 1 μέχρι το 5, θα τον βαθμολογούσατε με 3 ή 4 για την ακρίβειά του. Αν όμως αυτός ο κάποιος σας έλεγε, πως η εκτίμηση αυτή είναι σύμφωνα με την ημερομηνία γέννησής σας, τότε θα του δίνατε σίγουρα 4 ή και 5. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Όλοι οι άνθρωποι μοιάζουν μεταξύ τους, αλλά δεν συνειδητοποιούν το βαθμό της ομοιότητας. Όλοι μας πιστεύουμε πως είμαστε ξεχωριστοί και διαφορετικοί από τους άλλους. Γι αυτό το λόγο πιστεύουμε ότι μία γενική και αόριστη περιγραφή της προσωπικότητάς ταιριάζει απόλυτα σε εμάς.
«Είσαι εγωιστής και σου αρέσει να κερδίζεις» σου λένε με καμάρι για την σωστή τους διαπίστωση. Και απαντάει ο άλλος που μπορεί να έχει σκάσει 50 ευρώ: «Αχ δεν το πιστεύω! Το βρήκες!». Μα σοβαρά τώρα; Δηλαδή ποιος δεν είναι εγωιστής και ποιος θέλει στη ζωή του να χάνει;
Ακριβώς σε αυτό βασίζονται όσοι διαβάζουν το χέρι ή τον καφέ, όσοι σου ρίχνουν τα χαρτιά ή μελετάνε τα αστέρια προσπαθώντας να προβλέψουν το μέλλον σου και εκμεταλλεύονται την αφέλεια πολλών αποσπώντας συχνά μεγάλα χρηματικά ποσά.
Υπάρχει η άποψη πως οι γυναίκες είναι αυτές που πιστεύουν περισσότερο σε όλα αυτά, κάτι που δεν ισχύει τελικά. Αυτές απλά το κάνουν πιο συχνά και πιο ανοιχτά.
Το αν κάποιος θα πιστέψει ή όχι εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του. Συνήθως τα άτομα που αντιμετωπίζουν διάφορες δυσκολίες και δεν μπορούν να βρουν από αυτές διέξοδο, καταφεύγουν σε τέτοιου είδους «λύσεις».
Τα άτομα που θεωρούν ότι οι αιτίες για τις συμπεριφορές τους κρύβονται σε εξωτερικούς παράγοντες και όχι στους ίδιους, αλλά και όσοι θέλουν να είναι κοινωνικά αρεστοί είναι πιο επιρρεπείς στο να πιστεύουν αόριστες περιγραφές του χαρακτήρα τους και προβλέψεις για το μέλλον τους.
Οι αόριστες περιγραφές τους δίνουν τη δυνατότητα να σκέφτονται και να πιστεύουν για τον εαυτό τους αυτό που θέλουν οι ίδιοι.
Ο Brigham έκανε μια περιγραφή της προσωπικότητας γενικά, την οποία ο κάθε άνθρωπος δέχεται σαν περιγραφή της δικής του προσωπικότητας. Σύμφωνα με αυτή: «Έχετε μεγάλη ανάγκη να σας αγαπάνε οι άλλοι και να σας θαυμάζουν. Έχετε την τάση να ασκείτε κριτική στον εαυτό σας. Έχετε ικανότητες που δεν εκμεταλλεύεστε και που δεν τις χρησιμοποιείτε σαν προσωπικό σας προτέρημα. Αν και έχετε κάποιες αδυναμίες, είστε σε θέση να τις ισορροπείτε. Η σεξουαλική σας προσαρμογή αντιμετώπισε κάποια προβλήματα. Δείχνετε εξωτερικά πειθαρχημένοι και ότι έχετε τον έλεγχο, μέσα σας όμως είστε ανήσυχοι και νιώθετε ανασφάλεια. Ανά περιόδους αναρωτιέστε αν πήρατε τη σωστή απόφαση ή αν πράξατε σωστά. Σας αρέσουν οι αλλαγές και η ποικιλία, αλλά όχι οι απαγορεύσεις και οι περιορισμοί. Σας αρέσει να σκέφτεστε και δεν δέχεστε τις σκέψεις και τις απόψεις των άλλων, αν δεν συνοδεύονται από ικανοποιητικές αποδείξεις. Θεωρείτε πως δεν είναι και πολύ σοφό να είστε πολύ ανοιχτοί και να αποκαλύπτετε όλο σας το είναι στους άλλους. Κάποιες φορές είστε εξωστρεφείς, ευγενικοί και κοινωνικοί, άλλες φορές όμως γίνεστε εσωστρεφείς, ανήσυχοι και συντηρητικοί. Κάποιες από τις βλέψεις σας δεν είναι αρκετά ρεαλιστικές.»
Η παραπάνω περιγραφή μας βοηθάει να κατανοήσουμε ότι στην πραγματικότητα τα ωροσκόπια και οι προβλέψεις για το μέλλον είναι μόνο ένα αστείο και πως δεν πρέπει να πιστεύουμε ανεπιφύλακτα τα άτομα που ασχολούνται με τον χώρο, ιδίως αν ζητάνε χρηματική αμοιβή.
Σκεφτείτε πως αναστατώνονται κάποιοι, όταν για παράδειγμα κάποιος τους κάνει μια άσχημη πρόβλεψη. Μπορεί να αναστατωθεί και να την πιστέψει σε τέτοιο σημείο, που να την προκαλέσει στο τέλος μόνος του κι έτσι η πρόβλεψη να βγει αληθινή.
Βέβαια, οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να λένε: «Μα εμένα μου βγαίνουν όλα, άρα κάποια αλήθεια υπάρχει!» χωρίς να σκέφτονται πως τελικά πρόκειται για μια μεγάλη σύμπτωση!
Γιώτα Δαϊρούση
Ψυχολόγος
